زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

ابواسماعیل حاتم بن اسماعیل مدنی حارثی




ابواسماعیل حاتم بن اسماعیل مدنی کوفی حارثی (م ۱۸۶ هـ)، از اصحاب امام صادق (علیه‌السّلام) و از محدثان اهل‌سنت در قرن دوم هجری قمری بود.


۱ - معرفی اجمالی


ابواسماعیل حاتم بن اسماعیل مدنی کوفی حارثی، در اصل از مردمان کوفه
[۱] ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۲۵.    
و از موالی بنی عبدالدار بن قصی
[۲] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۷.    
[۳] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۷۱.    
[۴] استرابادی، محمد بن علی، منهج المقال، ج۳، ص۲۷۸.    
یا بنی عبدالمدان از قبیله بنی حارث بن کعب بود و در مدینه سکونت داشت.
[۵] ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۲۵.    

از اصحاب امام صادق (علیه‌السّلام) به شمار می‌رفت
[۶] طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۱۸۱.    
[۷] برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، ص۴۴.    
و از آن حضرت
[۸] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۷.    
[۹] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۷۱.    
و کسانی چون هشام بن عروه، یزید بن ابی‌عبید و یحیی بن سعید انصاری روایت کرده است.
[۱۰] مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۵، ص۱۸۸.    
[۱۱] صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۶۶.    
[۱۲] ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۲، ص۳۸۷.    
محدثانی چون علی بن حسن علوی،
[۱۳] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۷.    
[۱۴] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۷۱.    
عبدالرحمان بن مهدی
[۱۵] بخاری، اسماعیل بن ابراهیم، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۷۸.    
و سعدان
[۱۶] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۷۱.    
از وی روایت کرده‌اند.
او از روایتگران اهل‌سنت،
[۱۷] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۷.    
[۱۸] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۷۱.    
فردی راستگو،
[۱۹] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۴۲۸.    
مورد اعتماد
[۲۰] ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۲۵.    
و دارای روایات بسیاری
[۲۱] مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۵، ص۱۹۰.    
[۲۲] صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۶۶.    
و نویسنده کتاب الحدیث بوده است.
[۲۳] آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۱۹.    


۲ - تاریخ وفات


حاتم بن اسماعیل سرانجام در زمان خلافت‌ هارون الرشید (۱۷۰-۱۹۳ هـ) به سال ۱۸۶ هـ در مدینه درگذشت.
[۲۴] ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۲۵.    
[۲۵] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۲۲۶.    
در وفاتش اختلاف است.
[۲۶] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۲، ص۱۰۸.    
[۲۷] ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۲۱۱.    
[۲۸] بخاری، اسماعیل بن ابراهیم، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۷۸.    
[۲۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۸، ص۵۱۸.    


۳ - مطالعه بیشتر


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۳۰] طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۶۵.    
[۳۱] ابن‌شهرآشوب، محمدعلی، معالم العلماء، ص۴۵.    


۴ - پانویس

 
۱. ↑ ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۲۵.    
۲. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۷.    
۳. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۷۱.    
۴. ↑ استرابادی، محمد بن علی، منهج المقال، ج۳، ص۲۷۸.    
۵. ↑ ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۲۵.    
۶. ↑ طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۱۸۱.    
۷. ↑ برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، ص۴۴.    
۸. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۷.    
۹. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۷۱.    
۱۰. ↑ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۵، ص۱۸۸.    
۱۱. ↑ صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۶۶.    
۱۲. ↑ ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۲، ص۳۸۷.    
۱۳. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۷.    
۱۴. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۷۱.    
۱۵. ↑ بخاری، اسماعیل بن ابراهیم، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۷۸.    
۱۶. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۷۱.    
۱۷. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۷.    
۱۸. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۱۷۱.    
۱۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۴۲۸.    
۲۰. ↑ ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۲۵.    
۲۱. ↑ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۵، ص۱۹۰.    
۲۲. ↑ صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۶۶.    
۲۳. ↑ آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۱۹.    
۲۴. ↑ ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۲۵.    
۲۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۲۲۶.    
۲۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۲، ص۱۰۸.    
۲۷. ↑ ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۲۱۱.    
۲۸. ↑ بخاری، اسماعیل بن ابراهیم، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۷۸.    
۲۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۸، ص۵۱۸.    
۳۰. ↑ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۶۵.    
۳۱. ↑ ابن‌شهرآشوب، محمدعلی، معالم العلماء، ص۴۵.    


۵ - منبع

پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۳۴، برگرفته از مقاله «ابواسماعیل حاتم بن اسماعیل مدنی کوفی حارثی».


رده‌های این صفحه : اصحاب امام صادق | درگذشتگان سال 186 (قمری) | راویان از امام صادق | محدثان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | محدثان مدینه




منبع: ویکی فقه ویکی فقه
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.